Założenie firmy to jedno, ale rozpisanie planu, odpowiedni pomysł, zmotywowanie się do działania to już zupełnie inna historia. Nawet jeśli masz inwestora, musisz mieć dobry produkt. Bez tych rzeczy jesteś na najlepszej drodze do niepowodzenia swojego przedsięwzięcia. Jakiś czas temu prowadziłem szkolenie z młodymi przedsiębiorcami. W czasie treningu moje serce rozpadło się na milion małych kawałeczków.
– Jaka idea stoi za twoją firmą? – pytam jedną z uczestniczek.
– To firma księgowa.
– Masz pojęcie, ile takich firm jest na rynku? Czym twoja firma różni się od całej masy innych?
– Jestem ambitna i chcę odnieść sukces – odpowiedziała dziewczyna.
– A gdzie widzisz się za następne pięć lat? Masz jakieś marzenia? Coś dużego, niekoniecznie realnego?
– Nie wiem – odpowiada trochę zakłopotana ze łzami w oczach.
– A czemu założyłaś firmę? – pytam spoglądając jej prosto w oczy.
– Bo straciłam pracę i musiałam coś ze sobą zrobić.
Naprawdę wspieram młodych, przedsiębiorczych, kreatywnych ludzi i nie zrozumcie mnie źle, uwielbiam pracować ze start-upami i młodymi firmami, które mają jeszcze wszystko w powijakach, ale według raportu Bloomberga 8 na 10 firm kończy swoją działalność na przestrzeni pierwszych 18 miesięcy.
Czemu firmy upadają?
W ciągu ostatnich kilku dekad biznes zmienił się drastycznie. Nie żyjemy już w świecie wozów parowych, wielkoformatowych reklam, roznosicieli ulotek i obciachowego lokowania produktów w telenowelach – znaczy, jasne, żyjemy, ale te działania nie przynoszą już żadnego rezultatu.
Biznes rozwija się w stronę technologii, Internetu rzeczy (Internet of Things – IoT), co sprawia że krajobraz gospodarczy został zdefiniowany na nowo i nawet najbardziej skostniałe korporacyjne twory, które nie zmieniły swojego podejścia do biznesu – musiały ogłosić upadłość. O ile nadal wiele z elementarnych podstaw przedsiębiorczości ma odpowiednie miejsce w strategiach firmowych, o tyle inne elementy uległy zmianie. Tylko od liderów i dyrektorów zarządzających zależy, jak dane organizacje przystosują się do zmian – dostosowanie to kluczowy element do przetrwania i ewolucji. Zarządzanie firmą to jedno, a znajomość obszarów, w których nasz biznes potrzebuje poprawy, to już zupełnie inna rzecz.
Istnieją trzy, dość popularne w podręcznikach i poradnikach, czynniki, które mocno zagrażają firmie i mogą przyczynić się do jej upadku.
Zły model przywództwa
Konsumenci i pracownicy szukają dzisiaj dobrych strategów, wizjonerów, którzy swoje pomysły potrafią przekazywać w jasny i czytelny sposób. Oczywiście, delegowanie zadań i podejmowanie jedynie decyzji finansowych też jest ważne, jednak we współczesnym biznesowym otoczeniu ludzie poszukują czegoś więcej – modelu do naśladowania, inspiracji, kogoś, kto patrzy poza horyzont. Decyzje biznesowe muszą być podejmowane z poziomu zarządzania zmianą. Umiejętność prowadzenia. Zdolność do kierowania firmą i jej agendą w kierunku adaptacji i transformacji w każdej sferze biznesu ma wyższy wskaźnik sukcesu. Zdefiniowanie stylu przywództwa i zaimplementowanie go, wzmocni strukturę twojej firmy.
Chybione strategie marketingowej
Wiele biznesów może zanotować nagły wzrost i pozytywny zwrot z inwestycji (ROI) już na samym początku. To naprawdę wspaniałe! Ale jeszcze wspanialej jest nie zboczyć z tego kursu. Nie ma porównania między nagłym pikiem, a stałym wzrostem, który może dać dobrze dobrana strategia marketingowa. Jakie narzędzia mogą ci w tym pomóc i jak opracować strategię marketingową, dowiesz się z następnych rozdziałów.
Kiepskie zarządzanie finansami
Możesz uniknąć finansowych potknięć, ucząc się i prosząc odpowiednie osoby – swoich pracowników, mentorów, wspólników – o wsparcie i poradę. Regularne ewaluacje finansowe pomogą ci odkryć, czy na pewno nie popełniasz żadnego błędu. Spadek zysków i odchodzący klienci mogą wskazywać na kwestie, które wymagają poprawy – niedopasowanie rynkowe, kiepska jakość produktu lub usługi, słaby wizerunek marki czy znikoma widoczność online. Określ swoje potrzeby i znajdź rozwiązanie kapitałowe, które pomoże ci wzrosnąć. Nie zapomnij też o negocjacjach z dostawcami czy usługodawcami i miej pewność, że zawsze się komunikujesz – z zespołem, wspólnikiem czy pracownikami. O tym, jak szukać finansowania dla własnego przedsięwzięcia, przeczytasz w kolejnych rozdziałach.
Sukces twojego biznesowego przedsięwzięcia może być mierzony na wiele sposobów. Ważne, żebyś miał jasno postawiony cel. Zawsze pojawią się na twojej drodze nieprzewidziane przeszkody – najważniejsze to się nie poddawać, rozpoznać słabe punkty czy elementy procesu, wprowadzić zmiany i robić swoje. Wtedy możesz mieć pewność, że osiągniesz satysfakcjonujące cię rezultaty.
W ostatnich 25 latach w Polsce powstało kilka milionów firm. Ponad 170,2 tys. z nich działa nadal. Zwykle bez większych zmian w zakresie nazwy czy właściciela. Te zarejestrowane jeszcze w czasach transformacji ustrojowej kontynuują nieprzerwanie swoją działalność, zatrudniając nawet 1,7 mln ludzi. Pomimo upływu blisko trzech dekad większość z nich nawet nie zmieniła swojej formy prawnej. W większej części to spółki jednoosobowe. Prym wiodą niewyspecjalizowane hurtownie i taksówkarze. A co z innymi firmami, które powstają dzisiaj? Blisko 80 proc. polskich przedsiębiorstw upada w ciągu pierwszych dwóch lat swojej aktywności. Okazuje się, że trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej mają zwłaszcza mali i średni przedsiębiorcy, czyli ci, którym zawdzięczamy blisko 70 proc. krajowego PKB.
Rozpisać plan
Założenie własnego biznesu oznacza często skok na głęboką wodę. Wiele osób decyduje się na uruchomienie firmy bez dokładnego przemyślenia oraz bez dokonania analiz bądź choć powierzchownego zbadania rynku, co w wielu przypadkach kończy się zamknięciem biznesu. Jednak nawet najlepiej obmyślone interesy nie zawsze są w stanie wytrzymać zmiany na rynku czy rywalizację z konkurencją. Jak wynika z danych GUS – z rynku już w trakcie pierwszego roku działalności znika co czwarta firma.
Skądkolwiek weźmiemy statystki, nie wróżą one dobrze żadnemu nowemu biznesowi. Jest jednak kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby oddalić widmo porażki.
Znajdź swojego wieloryba
Pamiętam jak ponad rok temu oglądałem w kinie „W samym sercu morza” – nową, filmową adaptację powieści „Moby Dick” z Liamem Hemsworthem i Benjaminem Walkerem. I wiesz co? Nagle uświadomiłem sobie, że nigdy w życiu nie widziałem wieloryba, tak na żywo, w jego naturalnym otoczeniu. Stało się więc to moim marzeniem – pojechać na Maui albo Arktykę i odbyć morskie safari, na którym mogę zobaczyć to wspaniałe zwierzę. Teraz wiem dokąd zmierzam, co jest moim celem, który chcę osiągnąć w najbliższej przyszłości, co daje mi motywacje do działania. Zachęcam cię do znalezienia własnego „wieloryba” i podążania za nim jako przedsiębiorca, ponieważ musisz wiedzieć, jaki jest twój cel i czego chcesz – zarówno jeśli chodzi o życie prywatne, jak i biznes. Firma zaś i to, co robisz, są tylko środkami do spełniania marzeń.
Oceń się
Nie każdy posiada cechy, niezbędne do tego, aby być dobrym przedsiębiorcą. Możesz mieć super pomysł, ale może ci brakować odpowiedniej osobowości, wizji i zdolności do prowadzenia własnej firmy, inspirowania pracowników, bycia liderem. Cechy, które powinieneś posiadać to: elastyczność, skupienie, skromność, decyzyjność, wizjonerstwo, pewność siebie, optymizm, samoświadomość, otwartość, automotywacja, umiejętność słuchania. Zanim zainwestujesz – czas i pieniądze – we własny biznes, postaraj się szczerze się ocenić i sprawdzić, czy posiadasz cechy prawdziwego przedsiębiorcy.
Nie bądź kolejną bezkształtną twarzą
Fajnie, że zawsze marzyłeś o otworzeniu własnej szkoły językowej. Naprawdę wspaniale, że w końcu jesteś gotowy, żeby ją założyć. Jednak samo pragnienie i chęci nie powinny przysłonić ci faktu, że takie szkoły już istnieją na rynku w twoim mieście i może być ci ciężko przebić się z ofertą czy pozyskać przewagę konkurencyjną. Nie zakładaj biznesu tylko dlatego, że nie masz pracy albo naiwnie łudzisz się, że zaraz zacznie przynosić zyski. Poświęć tyle, ile trzeba, żeby stworzyć koncept biznesowy, który cię zadowoli oraz wyróżnik rynkowy, który pomoże ci w walce o klientów. Pomyśl też, jakie problemy możesz rozwiązać i jak zmieni to życie twoich klientów.
Przekształć pomysły w działający biznes
Mitem jest, że biznesplan nie jest warty wysiłku. To najlepsza metoda, aby twoje pomysły móc przekształcić w biznes. Agenda tego typu powinna zawierać takie elementy, jak: misja firmy, krótki opis firmy, podsumowanie, opis produktu lub usługi, grupa docelowa, opis rynku, przewidywania finansowe, koszty poszczególnych działań. Z dobrym biznesplanem zobaczysz, czy w ogóle istnieje sens założenie biznesu takiego jak twój oraz zarysujesz strategię i ramy czasowe dla poszczególnych działań.
Bądź widoczny dla klientów
Jeśli nie możesz czegoś znaleźć, nie będziesz tego używał. W dzisiejszym świecie bycie widocznym dla klientów w internecie i wyszukiwarce czy w mediach społecznościowych jest tak samo ważne, jak fizyczne biuro w centrum miasta czy butik w centrum handlowym. Musisz więc wymyślić dobry plan marketingowy i wybrać odpowiednie kanały komunikacji z klientami – obecnymi i potencjalnymi. Robiąc dobre badania rynku, możesz stworzyć persony, czyli sylwetki idealnych klientów. Dzięki temu będziesz wiedział, jak wygląda ścieżka zakupowa, co przełoży się pozytywnie nie tylko na sprzedaż, ale także marketing offline i online. Jeśli nie masz budżetu albo finansowania na działania marketingowe, możesz na samym początku zrezygnować z biura czy butiku i sprzedawać usługi / produkty przez internet. Dzięki temu pozyskasz pierwszych klientów, zwalidujesz pomysł na swój biznes i zarobisz na wymarzone biuro czy sklep lub butik w centrum metropolii. Pamiętaj też, żeby zawsze prosić swoich klientów o opinie zwrotne. Pomoże ci to ulepszyć usługę lub oferowane produkty.
Ucz się i stosuj metodę małych kroków
Po każdym kroku zatrzymaj się i spróbuj się nauczyć czegoś nowego. Jeśli coś ci się nie uda, ucz się na błędach i podejmij kroki, które zapobiegną problemowi w przyszłości. Jako przedsiębiorca, musisz umieć elastycznie adaptować się do rynku i różnych sytuacji. Bez ewolucji, nauki i wprowadzania zmian, nie będziesz poruszał się naprzód.
Myśl i działaj szybko. Rozwijaj się, eksperymentuj, próbuj, ponoś porażkę, działaj, rozwiązuj problemy i zapobiegaj im na przyszłość, powtórz proces. Bez tego istnieje naprawdę spore prawdopodobieństwo, że skończysz jak 80 proc. młodych firm.